W ciągu ostatnich dziesięcioleci wzrasta społeczna świadomość istnienia związku między stosowaną dietą a funkcją poszczególnych narządów, rozwojem schorzeń dietozależnych i ogólnym stanem zdrowia.
Skóra jest niewątpliwie największym organem człowieka, który pozostaje w silnej korelacji z innymi układami – zwłaszcza z przewodem pokarmowym, dlatego odpowiednia dieta u osób cierpiących na przewlekłe dermatozyjest często ważną składową terapii zmian skórnych. Jednak, nie tylko eliminacja pokarmów drażniących, alergizujących czy nietolerowanych stanowi podstawę leczenia dietetycznego, ale również zastosowanie składników, które łagodzą przebieg dermatoz. Istotna rola niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), a wśród nich głównie kwasów omega-3 oraz omega-6, zarówno w zapobieganiu jak i leczeniu chorób skóry została potwierdzona dziesiątkami badań klinicznych. Właściwości tych kwasów wynikają z faktu, iż organizm ludzki nie jest ich w stanie sam wyprodukować, a są one niezbędnymi substratami do wytwarzania aktywnych biologicznie substancji wykazujących działanie zarówno antyproliferacyjne, jak i przeciwzapalne. Głównym przedstawicielem kwasów omega-6 jest kwas gamma-linolenowy (GLA) wielonienasycony kwas tłuszczowy, o silnych właściwościach przeciwzapalnych. Jako jeden ze składników błon komórkowych zaangażowany jest w procesy transportu i utleniania cholesterolu, który niezbędny jest dla prawidłowej funkcji skóry. Niedobory GLA zostały stwierdzone w przebiegu wielu przewlekłych dermatoz, takich jak: atopowe zapalenie skóry, egzema czy łuszczyca. Dlatego zachowanie optymalnej struktury i funkcji skóry w znacznej mierze zależy od dostarczonego z zewnątrz GLA. Korzyści ze stosowania GLA w postaci wzrostu nawilżenia skóry, poprawy jej elastyczności i jędrności są zauważalne również u osób bez problemów dermatologicznych, szczególnie u osób w podeszłym wieku, u których dochodzi do zaburzeń homeostazy w naskórku i skórze właściwej, co skutkuje pojawieniem się suchości i świądu skóry. Jak wykazano u pacjentów z rozpoznaniem atopowego zapalenia skóry, suplementacja olejem bogatym w GLA powoduje znaczną redukcję świądu i suchości skóry, co wiązało się ze spadkiem poziomu transepidermalnej utraty wody i możliwością redukcji dawek leków dermatologicznych. Na uwagę zasługuje również kwas tiooktanowy powszechnie znany jako kwas alfa-liponowy. Wykazuje on właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne a jego niedobory związane są z przyspieszonym procesem starzenia się skóry.
W ostatnim czasie na rynku pojawił się suplement diety dostępny bez recepty uzupełniający niedobory związane z kwasem gamma-linolenowym, alfa-liponowym, dodatkowo wzbogacony witaminami z grupy B, selenem oraz witaminą E, które intensyfikują działanie antyoksydacyjne kwasów (ALAnerv ON). Ponadto ważnym i unikalnym składnikiem tego preparatu jest honokiol – naturalny ekstrakt uzyskiwany z gatunków drzew rodzaju Magnolia spp., który poprzez szerokie spektrum mechanizmów działania wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Wykazuje on również silne działanie przeciwbakteryjne w stosunku do m.in. Propionibacterium acnes, odpowiadającym za rozwój trądziku, przez co honokiol wywiera również łagodzący wpływ na tę dermatozę. Co istotne, honokiol jest także skutecznym środkiem neuroprotekcyjnym. Skóra reaguje na bodźce zmysłowe, uczestniczy w wyrażaniu emocji, odgrywa istotną rolę w procesie kształtowania obrazu własnego ja, samooceny i poczucia własnej wartości. Przewlekłe dermatozy, takie jak: atopowe zapalenie skóry, trądzik pospolity, łuszczyca niekorzystnie wpływają na jakość życia pacjentów. Stygmatyzacja i stres związany z niekorzystnym wyglądem skóry i jej przydatków, powodują, że pacjenci ci częściej niż populacja ogólna cierpią na zaburzenia psychiczne, w tym głównie zaburzenia lękowe i depresję. Powoduje to również problemy ze snem, co skutkuje brakiem wypoczynku u około 70% pacjentów cierpiących na choroby skóry. Dlatego stosowanie u tych chorych honokiolu i jego pochodnych wydaje się szczególnie uzasadnione. Honokiol poprzez łagodne działanie przeciwlękowe i przeciwdepresyjne oraz poprawiające jakość snu wpływa pozytywnie na nastrój pacjenta, pozwalając mu wypocząć. Ponadto wpływa pozytywnie na kondycję skóry poprzez działanie antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne, potęguje działanie ALA, GLA, selenu a także innych stosowanych leków dermatologicznych.
Preparaty z wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi, w tym głównie ALA i GLA, wzbogacone honokiolem, selenem oraz kompleksem witamin z grupy B i E (ALAnerv ON), w stosownych dawkach, wykazują bezpieczeństwo długotrwałego podawania, które w połączeniu z wysokim potencjałem leczniczym, czyni je idealnym środkiem profilaktyki i terapii dermatologicznej, samodzielnie lub w połączeniu z innymi lekami.
Dr n. med. Magdalena Ciążyńska, Prof. dr hab. n. med. Aleksandra Lesiak
